Thông thường, một mùa phụng vụ trong Giáo hội, chẳng hạn như Mùa Vọng, sẽ bắt đầu vào Chúa Nhật, nhưng Mùa Chay lại bắt đầu vào Thứ Tư, ngay giữa tuần.
Mùa Chay bắt đầu như vậy, có thể khiến một số người cảm thấy lạ, sao không bắt đầu vào Chúa Nhật mà lại vào Thứ Tư.
Ví dụ, Mùa Vọng luôn bắt đầu vào Chúa Nhật. Điều này cũng đúng với Lễ Phục Sinh, về mặt kỹ thuật bắt đầu vào Chúa Nhật Phục Sinh (buổi Canh Thức Phục Sinh vào đêm trước cũng được tính là một phần của "Chúa Nhật").
Mặt khác, Mùa Chay lại phá vỡ khuôn mẫu và bắt đầu vào giữa tuần. Tại sao vậy?
40 ngày Mùa Chay được tính thế nào?
Một trong những lý do chính khiến Mùa Chay trong Nghi thức Rôma bắt đầu vào Thứ Tư là cách tính 40 ngày Mùa Chay.
Nếu đếm kỹ từng ngày trên lịch, bạn sẽ thấy Lễ Phục Sinh sau Thứ Tư Lễ Tro đúng 46 ngày.
Sáu ngày Chúa Nhật trong Mùa Chay không được coi là một phần chính thức của "Mùa Chay" (mỗi Chúa Nhật là một ngày đặc biệt tưởng nhớ sự Phục Sinh của Chúa Kitô), và vì vậy nếu bạn trừ sáu ngày khỏi 46 ngày, bạn sẽ có Mùa Chay đúng là 40 ngày như mọi người vẫn biết.
Ban đầu, Mùa Chay không bắt đầu vào Thứ Tư; và trong Giáo hội sơ khai, Mùa Chay thậm chí không phải là một mùa kéo dài. Điều này là do các Kitô hữu bị bắt bớ trong nhiều thế kỷ và không có thời gian để mà đưa ra các quy tắc phụng vụ.
Thánh I-rê-nê, trong thế kỷ II, đã viết một lá thư cho Đức Giáo Hoàng vào thời điểm đó, để trình bày về sự đa dạng trong cách thức ăn chay trước Lễ Phục Sinh.
Mãi đến sau Công đồng Ni-xê-a năm 325, Mùa Chay mới được thiết lập rộng rãi là một mùa chay tịnh kéo dài 40 ngày. Việc Kitô giáo được hợp pháp hoá, cho phép ăn chay được thực hành công khai hơn và các giám mục cuối cùng đã có thể bắt đầu tiến trình thống nhất dưới quyền Giám mục Rôma trong mọi việc, bao gồm cả các kỷ luật phụng vụ.
Mùa trước-Mùa Chay
Ngoài 40 ngày Mùa Chay, một số Kitô hữu còn cử hành một kiểu "tiền Mùa Chay" kéo dài thời gian cầu nguyện và ăn chay, lên tới tổng cộng là 70 ngày.
Luật phụng vụ này thường được gọi là Septuagesima (từ tiếng Latinh có nghĩa là "thứ bảy mươi"), và bắt đầu vào Chúa Nhật thứ 9 trước Lễ Phục Sinh. Được phân loại là mùa "tiền Mùa Chay" và được bao gồm trong "Chu kỳ Phục Sinh" của năm phụng vụ.
Thực hành này đã có từ ít nhất là thế kỷ VIII và chủ yếu bao gồm ba ngày Chúa Nhật trước khi bắt đầu Mùa Chay (Septuagesima, Sexagesima và Quinquagesima, từ tiếng Latinh có nghĩa là ngày thứ 70, 60 và 50 trước Lễ Phục Sinh). Ngày "thứ 40" được gọi là Chúa Nhật Quadragesima và diễn ra sau Thứ Tư Lễ Tro. Bao gồm trong thực hành này là việc mặc áo lễ màu tím và không xướng Kinh Vinh Danh và Alleluia trong phụng vụ.
Mùa đặc biệt này vẫn được thực hành nơi các tín hữu theo lịch của Hình thức Ngoại thường theo Nghi thức Rôma, và nơi một số giáo hội Đông phương cũng có mùa tiền-Mùa Chay giống như vậy.
NGUỒN TIẾNG ANH: ALETEIA.ORG
NGUỒN TIẾNG VIỆT: Hoàng Long (Nhóm Phiên dịch Mai Khôi)