▓ Mục sư Võ Xuân Loan, ảnh chụp từ năm 2020, do Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng cung cấp.
Tối 30-5, trên fanpage Facebook Hội Thánh Truyền giáo Phục hưng (Revival Ekklesia Mission – R.E.M) đã đăng tải thư xin lỗi của Mục sư Phương Văn Tân, cùng với vợ là Mục sư Võ Xuân Loan đồng quản nhiệm Hội Thánh này. Trên giường bệnh điều trị nhiễm SARS-CoV-2, Mục sư Võ Xuân Loan, Quản nhiệm Hội Thánh Truyền giáo Phục hưng, chia sẻ: "Là người trưởng, tôi phải cúi đầu xin lỗi hết mọi người" và "chúng tôi xin lỗi không phải để chạy tội mà đó là trách nhiệm của người hầu việc Chúa". Ngay sau khi bức thư đăng tải, tối 30-5, phóng viên Quỳnh Trang đã có cuộc phỏng vấn qua điện thoại cùng mục sư Võ Xuân Loan khi bà đang trên giường điều trị dương tính với Covid-19 tại Bệnh viện Nhiệt đới Sài Gòn.
🎤 Đầu tiên xin gửi lời chia sẻ đến Mục sư cùng gia đình, các tín hữu về dịch bệnh lần này. Mục sư có thể cho biết tình trạng hiện tại của bà và các thành viên trong gia đình?
🔴 Hôm nay bác sĩ Bệnh viện Nhiệt đới Sài gòn đang điều trị viêm phổi cho tôi. Tôi là người nặng nhất trong gia đình. Ông nhà tôi, mục sư Phương Văn Tân cùng con trai, con gái và con rể đều dương tính với Covid-19 và đang điều trị tại Bệnh viện dã chiến Củ Chi.
🎤 Mục sư có thể chia sẻ về tâm trạng mục sư lúc này?
🔴 Từ bữa sự việc xảy ra tới giờ, thật sự tôi thèm được gặp một ký giả để được trực tiếp nói chuyện rõ ràng; chứ nằm trên giường bệnh, tôi đọc tin mà không hiểu nhiều thông tin từ đâu mà ra. Tôi cứ tự hỏi rằng tại sao có thông tin này, tại sao có thông tin kia. Tôi buồn và tổn thương rất nhiều.
🎤 Những tổn thương mà bà nói là gì?
🔴 Đó là những thông tin cho rằng mình giấu bệnh, không khai, dối trá, khai không đúng... Thật sự chúng tôi luôn cố gắng làm hết sức mình theo thông tư, quy định của nhà nước. Trước khi sự việc nhiều ca dương tính từ Hội Thánh được phát hiện một tuần, tôi yêu cầu Hội Thánh chúng tôi chỉ có nhóm sinh hoạt bảy người. Bảy người đó gồm cả tôi, mục sư Tân, còn lại là người đàn, kỹ thuật viên lo cho việc sinh hoạt trực tuyến. Trước đó một tuần nữa thì sinh hoạt của Hội Thánh chỉ gói gọn trong 20 người theo thông tư chính quyền yêu cầu.
Lần tập trung đông người nhất của Hội Thánh chưa đến 30 người vào ngày Lễ Mẫu Thân (Ngày của Mẹ – Mother’s Day) tổ chức cho các chị em trong tháng 5.
🎤 Theo đăng ký sinh hoạt tôn giáo, Hội Thánh Truyền giáo Phục hưng tại Gò Vấp có 60 tín hữu. Mục sư cho biết hiện chính xác Hội Thánh sinh hoạt ngay tại quận Gò Vấp có bao nhiêu tín hữu?
🔴 Khi đăng ký con số tín hữu của Hội Thánh là 60 người, đến giờ vẫn duy trì như vậy. Tuy nhiên, ngay từ trước dịch, nhóm đông nhất thường sinh hoạt vào Chúa nhật với 50-60 tín hữu, không gian sinh hoạt của Hội Thánh nhỏ nên chúng tôi luôn tự chia thành các nhóm nhỏ để sinh hoạt cho đỡ chật chội. Hiện có ba nhóm sinh hoạt vào ba ngày khác nhau trong tuần: Chúa nhật nhóm khoảng 30 tín hữu; ngày thứ 5 nhóm khoảng 20 tín hữu; và ngày thứ 3 nhóm khoảng 20 tín hữu. Hội Thánh cũng đang có chương trình xây dựng mới cơ sở ngay tại Gò Vấp để rộng hơn, tốt hơn cho tín hữu nhưng vẫn chưa thực hiện được.
🎤 Vậy ngoài cơ sở sinh hoạt tại quận Gò Vấp, Hội Thánh còn có địa điểm sinh hoạt tôn giáo nào khác không, thưa Mục sư?
🔴 Hội Thánh Truyền giáo Phục hưng là Hội Thánh độc lập, không thuộc Hội Thánh Tin Lành Việt Nam. Ngoài cơ sở tại Gò Vấp chúng tôi chỉ có một nhóm sinh hoạt tại Bình Dương. Nhóm này khoảng 10 tín hữu là công nhân các khu công nghiệp. Các anh chị em sinh hoạt ở dưới đó, mỗi tuần các tín hữu ở Sài Gòn xuống sinh hoạt cùng vào chiều Chúa nhật.
🎤 Bà nói gì về thông tin báo chí nhà nước nói Hội Thánh là ổ dịch mới của Sài Gòn?
🔴 Về việc này tôi suy nghĩ mãi. Ngay cả việc bản thân mình là F0 cho tới giờ vẫn là dấu hỏi với chính tôi. Làm sao tôi có thể là F0? Từ đâu tôi có thể là F0? Tôi đi Hà Nội, trở về Sài Gòn ngày 29-4. Tôi cố ý về ngày 29-4 để tránh lễ 30-4. Tôi không bao giờ muốn lễ mà mình lang thang ngoài đường. Bên cạnh đó, tôi cũng cảnh báo các bạn trẻ trong Hội Thánh về việc dịch bùng ở Ấn Độ. Đi Hà Nội về tôi yên ổn. Ngày 3-5, tôi dự đám cưới ở đường Vườn Lài (quận Tân Phú). Tôi tiếp xúc gần ngay cạnh với một chị dược sĩ và con của chị ấy, tiệc cưới có 300 khách. Cho đến giờ, tất cả tiệc cưới đó chưa ai dương tính với Covid-19. Nếu tôi là F0 thì tôi phải lây cho tiệc cưới đó chứ? Điều này làm tôi rất hoang mang.
Sau khi dự dám cưới về tôi cũng vẫn ổn. Sau đó cháu ngoại tôi 11 tháng bị sốt. Tôi sang nhà con gái trông giúp. Con rể, con gái cùng tôi và cháu có đi khám bệnh ở phòng khám VIP2, Bệnh viện Nhi Đồng 1. Bác sĩ lấy máu em bé và cho kết quả cháu tôi bị sốt siêu vi phải theo dõi coi chừng sốt xuất huyết. Tôi ở chăm cháu từ sáng đến tối ba ngày. Sau khi chăm cháu ba ngày thì tôi lại sốt. Tôi không sang nhà con gái nữa và ở nhà tôi tự uống vitamin C cùng thuốc Efferalgan. Tôi nghĩ cảm sốt thông thường như trong nhà mình vẫn uống, tôi còn đùa với cháu trong nhà "chó con lây sốt bà ngoại làm bà ngoại không lên thăm con được nữa". Tôi uống giảm sốt, vitamin, ăn cháo, xông... thì hết sốt.
Bên cạnh đó tôi vốn bị rối loạn tiền đình, rất thường bị chóng mặt, mệt. Chính cả hai điều này làm tôi chủ quan và thờ ơ nghĩ mình cảm cúm, rối loạn tiền đình. Bỗng đến ngày xảy ra có một tín hữu của Hội Thánh khám bệnh tại Bệnh viện Gia Định ra dương tính Covid-19; ngay đêm đó phường tới nhà chúng tôi. Chúng tôi được đưa đi cách ly ngay trong đêm. Chính ngay trong đêm đó, khi không được nghỉ ngơi như ở nhà, nằm trên băng ghế cứng lạnh, cơ thể tôi mới chuyển mệt kinh khủng. Sáng ra chúng tôi được chuyển lên Bệnh viện dã chiến Củ Chi tôi sụm đi không nổi. Cho tới giờ tôi vẫn cảm thấy may mắn, cảm ơn đội ngũ y bác sĩ Bệnh viện Dã chiến Củ Chi, cảm ơn Chúa. Ngay khi phát hiện ra tôi trở nặng và dương tính với Covid-19, bệnh viện đã chuyển tôi lên ngay Bệnh viện Nhiệt đới Sài Gòn.
🎤 Thưa mục sư, tình trạng sức khoẻ của bà trước đây, ngoài rối loạn tiền đình bà có bị bệnh nền nào khác khiến trở nặng không
🔴 Hơn 30 năm trước tôi bị lao, dù đã ổn định nhưng những năm gần đây, có lẽ do tôi lớn tuổi (mục sư Võ Xuân Loan năm nay 65 tuổi – PV) nên mỗi lần bệnh cảm cúm lại mệt hơn.
🎤 Hiện gia đình ngoài các thành viên đang ở Bệnh viện dã chiến Củ Chi thì cháu ngoại bà có dương tính với Covid-19 hay không?
🔴 Tôi không hiểu sao cháu lại âm tính. Cháu đang ở cùng ông bà nội tại Long An. Tất cả ông bà nội lẫn cháu đều âm tính và cách ly tại nhà.
🎤 Cho đến thời điểm này, tại sao mục sư quyết định viết thư xin lỗi, có phải do sáng 30-5 đã có thông tin khởi tố việc làm lây lan dịch bệnh từ Hội Thánh?
🔴 Về thông tin khởi tố tôi chỉ mới đọc qua báo chứ chưa nhận được thông tin chính thức từ cơ quan công an. Việc thư xin lỗi với chúng tôi là việc phải làm. Cho dù vô tình, không hữu ý, tôi vẫn đau lòng khi bao nhiêu người phải cách ly, y bác sĩ phải lao đao, bạn bè giúp đỡ cho chúng tôi mà lòng cũng đau đớn... Mình không giúp gì được cho cộng đồng mà còn vậy... Tôi khóc với Chúa và tôi viết bức thư đơn sơ, không trau chuốt gì, tôi gửi cho ông nhà tôi đọc và hỏi có nên gửi ra ngoài không? Ông nhà tôi ở Củ Chi cũng sa sút, tôi hội ý nhà tôi và ông nói tôi rất nên làm.
Hai chúng tôi đồng ý đăng tải thư xin lỗi lên fanpage của Hội Thánh không phải để chạy tội, mà là trách nhiệm của người hầu việc Chúa. Chúng tôi ao ước có sự đồng cảm cho chúng tôi lúc này. Thay mặt cho Hội Thánh, tôi cũng đã nói với anh em, tất cả những anh em nào vì Hội Thánh mà phải chịu cách ly, điều trị, dương tính với Covid-19, chúng tôi sẽ đóng góp, chia sẻ hết. Tôi không dám nhận mình là người lãnh đạo nhưng là người trưởng thì tôi phải cúi đầu trước hết. Tôi cúi đầu xin lỗi tất cả mọi người.
🎤 Xin cảm ơn mục sư và mong bà cùng gia đình sớm vượt qua hoạn nạn.
【Nguồn: Saigon Nhỏ】
👀 Đức Tổng giám mục Nguyễn Năng: "Tất cả chúng ta đều liên đới!"
Trong những ngày này, khi một vài ý kiến lên án, phê phán Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng thì Đức cha Nguyễn Năng, tổng giám mục Tòa Tổng giám mục Sài Gòn lên tiếng với giáo dân trong cộng đoàn Dân Chúa của mình. Ngài viết: "Thật ra, các anh chị em tín hữu này cũng chỉ là nạn nhân của virus thôi. Trong cơn đại dịch, tất cả chúng ta đều liên đới và đồng trách nhiệm. Khi việc lây lan virus được quy trách nhiệm cho một sinh hoạt tôn giáo, chúng ta đùng quên rằng phạm trù tôn giáo bao hàm cả chúng ta. Vì thế, xin quý cha và anh chị em tín hữu luôn sống tinh thần công bằng và bác ái, không dùng ngôn từ hoặc có thái độ kết án, trái lại, hãy cảm thông chia sẻ và cùng cầu nguyện, và hãy kiểm điểm lại các sinh hoạt của chính mình". Ngài nói tiếp, rất sâu và đầy ngẫm nghĩ: "Qua những bất ổn và khó khăn của nhân loại, Thiên Chúa đang từng bước đổi mới thế giới."
Tối 30-5, trên fanpage Facebook Hội Thánh Truyền giáo Phục hưng (Revival Ekklesia Mission – R.E.M) đã đăng tải thư xin lỗi của Mục sư Phương Văn Tân, cùng với vợ là Mục sư Võ Xuân Loan đồng quản nhiệm Hội Thánh này. Trên giường bệnh điều trị nhiễm SARS-CoV-2, Mục sư Võ Xuân Loan, Quản nhiệm Hội Thánh Truyền giáo Phục hưng, chia sẻ: "Là người trưởng, tôi phải cúi đầu xin lỗi hết mọi người" và "chúng tôi xin lỗi không phải để chạy tội mà đó là trách nhiệm của người hầu việc Chúa". Ngay sau khi bức thư đăng tải, tối 30-5, phóng viên Quỳnh Trang đã có cuộc phỏng vấn qua điện thoại cùng mục sư Võ Xuân Loan khi bà đang trên giường điều trị dương tính với Covid-19 tại Bệnh viện Nhiệt đới Sài Gòn.
🎤 Đầu tiên xin gửi lời chia sẻ đến Mục sư cùng gia đình, các tín hữu về dịch bệnh lần này. Mục sư có thể cho biết tình trạng hiện tại của bà và các thành viên trong gia đình?
🔴 Hôm nay bác sĩ Bệnh viện Nhiệt đới Sài gòn đang điều trị viêm phổi cho tôi. Tôi là người nặng nhất trong gia đình. Ông nhà tôi, mục sư Phương Văn Tân cùng con trai, con gái và con rể đều dương tính với Covid-19 và đang điều trị tại Bệnh viện dã chiến Củ Chi.
🎤 Mục sư có thể chia sẻ về tâm trạng mục sư lúc này?
🔴 Từ bữa sự việc xảy ra tới giờ, thật sự tôi thèm được gặp một ký giả để được trực tiếp nói chuyện rõ ràng; chứ nằm trên giường bệnh, tôi đọc tin mà không hiểu nhiều thông tin từ đâu mà ra. Tôi cứ tự hỏi rằng tại sao có thông tin này, tại sao có thông tin kia. Tôi buồn và tổn thương rất nhiều.
🎤 Những tổn thương mà bà nói là gì?
🔴 Đó là những thông tin cho rằng mình giấu bệnh, không khai, dối trá, khai không đúng... Thật sự chúng tôi luôn cố gắng làm hết sức mình theo thông tư, quy định của nhà nước. Trước khi sự việc nhiều ca dương tính từ Hội Thánh được phát hiện một tuần, tôi yêu cầu Hội Thánh chúng tôi chỉ có nhóm sinh hoạt bảy người. Bảy người đó gồm cả tôi, mục sư Tân, còn lại là người đàn, kỹ thuật viên lo cho việc sinh hoạt trực tuyến. Trước đó một tuần nữa thì sinh hoạt của Hội Thánh chỉ gói gọn trong 20 người theo thông tư chính quyền yêu cầu.
Lần tập trung đông người nhất của Hội Thánh chưa đến 30 người vào ngày Lễ Mẫu Thân (Ngày của Mẹ – Mother’s Day) tổ chức cho các chị em trong tháng 5.
🎤 Theo đăng ký sinh hoạt tôn giáo, Hội Thánh Truyền giáo Phục hưng tại Gò Vấp có 60 tín hữu. Mục sư cho biết hiện chính xác Hội Thánh sinh hoạt ngay tại quận Gò Vấp có bao nhiêu tín hữu?
🔴 Khi đăng ký con số tín hữu của Hội Thánh là 60 người, đến giờ vẫn duy trì như vậy. Tuy nhiên, ngay từ trước dịch, nhóm đông nhất thường sinh hoạt vào Chúa nhật với 50-60 tín hữu, không gian sinh hoạt của Hội Thánh nhỏ nên chúng tôi luôn tự chia thành các nhóm nhỏ để sinh hoạt cho đỡ chật chội. Hiện có ba nhóm sinh hoạt vào ba ngày khác nhau trong tuần: Chúa nhật nhóm khoảng 30 tín hữu; ngày thứ 5 nhóm khoảng 20 tín hữu; và ngày thứ 3 nhóm khoảng 20 tín hữu. Hội Thánh cũng đang có chương trình xây dựng mới cơ sở ngay tại Gò Vấp để rộng hơn, tốt hơn cho tín hữu nhưng vẫn chưa thực hiện được.
🎤 Vậy ngoài cơ sở sinh hoạt tại quận Gò Vấp, Hội Thánh còn có địa điểm sinh hoạt tôn giáo nào khác không, thưa Mục sư?
🔴 Hội Thánh Truyền giáo Phục hưng là Hội Thánh độc lập, không thuộc Hội Thánh Tin Lành Việt Nam. Ngoài cơ sở tại Gò Vấp chúng tôi chỉ có một nhóm sinh hoạt tại Bình Dương. Nhóm này khoảng 10 tín hữu là công nhân các khu công nghiệp. Các anh chị em sinh hoạt ở dưới đó, mỗi tuần các tín hữu ở Sài Gòn xuống sinh hoạt cùng vào chiều Chúa nhật.
🎤 Bà nói gì về thông tin báo chí nhà nước nói Hội Thánh là ổ dịch mới của Sài Gòn?
🔴 Về việc này tôi suy nghĩ mãi. Ngay cả việc bản thân mình là F0 cho tới giờ vẫn là dấu hỏi với chính tôi. Làm sao tôi có thể là F0? Từ đâu tôi có thể là F0? Tôi đi Hà Nội, trở về Sài Gòn ngày 29-4. Tôi cố ý về ngày 29-4 để tránh lễ 30-4. Tôi không bao giờ muốn lễ mà mình lang thang ngoài đường. Bên cạnh đó, tôi cũng cảnh báo các bạn trẻ trong Hội Thánh về việc dịch bùng ở Ấn Độ. Đi Hà Nội về tôi yên ổn. Ngày 3-5, tôi dự đám cưới ở đường Vườn Lài (quận Tân Phú). Tôi tiếp xúc gần ngay cạnh với một chị dược sĩ và con của chị ấy, tiệc cưới có 300 khách. Cho đến giờ, tất cả tiệc cưới đó chưa ai dương tính với Covid-19. Nếu tôi là F0 thì tôi phải lây cho tiệc cưới đó chứ? Điều này làm tôi rất hoang mang.
Sau khi dự dám cưới về tôi cũng vẫn ổn. Sau đó cháu ngoại tôi 11 tháng bị sốt. Tôi sang nhà con gái trông giúp. Con rể, con gái cùng tôi và cháu có đi khám bệnh ở phòng khám VIP2, Bệnh viện Nhi Đồng 1. Bác sĩ lấy máu em bé và cho kết quả cháu tôi bị sốt siêu vi phải theo dõi coi chừng sốt xuất huyết. Tôi ở chăm cháu từ sáng đến tối ba ngày. Sau khi chăm cháu ba ngày thì tôi lại sốt. Tôi không sang nhà con gái nữa và ở nhà tôi tự uống vitamin C cùng thuốc Efferalgan. Tôi nghĩ cảm sốt thông thường như trong nhà mình vẫn uống, tôi còn đùa với cháu trong nhà "chó con lây sốt bà ngoại làm bà ngoại không lên thăm con được nữa". Tôi uống giảm sốt, vitamin, ăn cháo, xông... thì hết sốt.
Bên cạnh đó tôi vốn bị rối loạn tiền đình, rất thường bị chóng mặt, mệt. Chính cả hai điều này làm tôi chủ quan và thờ ơ nghĩ mình cảm cúm, rối loạn tiền đình. Bỗng đến ngày xảy ra có một tín hữu của Hội Thánh khám bệnh tại Bệnh viện Gia Định ra dương tính Covid-19; ngay đêm đó phường tới nhà chúng tôi. Chúng tôi được đưa đi cách ly ngay trong đêm. Chính ngay trong đêm đó, khi không được nghỉ ngơi như ở nhà, nằm trên băng ghế cứng lạnh, cơ thể tôi mới chuyển mệt kinh khủng. Sáng ra chúng tôi được chuyển lên Bệnh viện dã chiến Củ Chi tôi sụm đi không nổi. Cho tới giờ tôi vẫn cảm thấy may mắn, cảm ơn đội ngũ y bác sĩ Bệnh viện Dã chiến Củ Chi, cảm ơn Chúa. Ngay khi phát hiện ra tôi trở nặng và dương tính với Covid-19, bệnh viện đã chuyển tôi lên ngay Bệnh viện Nhiệt đới Sài Gòn.
🎤 Thưa mục sư, tình trạng sức khoẻ của bà trước đây, ngoài rối loạn tiền đình bà có bị bệnh nền nào khác khiến trở nặng không
🔴 Hơn 30 năm trước tôi bị lao, dù đã ổn định nhưng những năm gần đây, có lẽ do tôi lớn tuổi (mục sư Võ Xuân Loan năm nay 65 tuổi – PV) nên mỗi lần bệnh cảm cúm lại mệt hơn.
🎤 Hiện gia đình ngoài các thành viên đang ở Bệnh viện dã chiến Củ Chi thì cháu ngoại bà có dương tính với Covid-19 hay không?
🔴 Tôi không hiểu sao cháu lại âm tính. Cháu đang ở cùng ông bà nội tại Long An. Tất cả ông bà nội lẫn cháu đều âm tính và cách ly tại nhà.
🎤 Cho đến thời điểm này, tại sao mục sư quyết định viết thư xin lỗi, có phải do sáng 30-5 đã có thông tin khởi tố việc làm lây lan dịch bệnh từ Hội Thánh?
🔴 Về thông tin khởi tố tôi chỉ mới đọc qua báo chứ chưa nhận được thông tin chính thức từ cơ quan công an. Việc thư xin lỗi với chúng tôi là việc phải làm. Cho dù vô tình, không hữu ý, tôi vẫn đau lòng khi bao nhiêu người phải cách ly, y bác sĩ phải lao đao, bạn bè giúp đỡ cho chúng tôi mà lòng cũng đau đớn... Mình không giúp gì được cho cộng đồng mà còn vậy... Tôi khóc với Chúa và tôi viết bức thư đơn sơ, không trau chuốt gì, tôi gửi cho ông nhà tôi đọc và hỏi có nên gửi ra ngoài không? Ông nhà tôi ở Củ Chi cũng sa sút, tôi hội ý nhà tôi và ông nói tôi rất nên làm.
Hai chúng tôi đồng ý đăng tải thư xin lỗi lên fanpage của Hội Thánh không phải để chạy tội, mà là trách nhiệm của người hầu việc Chúa. Chúng tôi ao ước có sự đồng cảm cho chúng tôi lúc này. Thay mặt cho Hội Thánh, tôi cũng đã nói với anh em, tất cả những anh em nào vì Hội Thánh mà phải chịu cách ly, điều trị, dương tính với Covid-19, chúng tôi sẽ đóng góp, chia sẻ hết. Tôi không dám nhận mình là người lãnh đạo nhưng là người trưởng thì tôi phải cúi đầu trước hết. Tôi cúi đầu xin lỗi tất cả mọi người.
🎤 Xin cảm ơn mục sư và mong bà cùng gia đình sớm vượt qua hoạn nạn.
【Nguồn: Saigon Nhỏ】
Trong những ngày này, khi một vài ý kiến lên án, phê phán Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng thì Đức cha Nguyễn Năng, tổng giám mục Tòa Tổng giám mục Sài Gòn lên tiếng với giáo dân trong cộng đoàn Dân Chúa của mình. Ngài viết: "Thật ra, các anh chị em tín hữu này cũng chỉ là nạn nhân của virus thôi. Trong cơn đại dịch, tất cả chúng ta đều liên đới và đồng trách nhiệm. Khi việc lây lan virus được quy trách nhiệm cho một sinh hoạt tôn giáo, chúng ta đùng quên rằng phạm trù tôn giáo bao hàm cả chúng ta. Vì thế, xin quý cha và anh chị em tín hữu luôn sống tinh thần công bằng và bác ái, không dùng ngôn từ hoặc có thái độ kết án, trái lại, hãy cảm thông chia sẻ và cùng cầu nguyện, và hãy kiểm điểm lại các sinh hoạt của chính mình". Ngài nói tiếp, rất sâu và đầy ngẫm nghĩ: "Qua những bất ổn và khó khăn của nhân loại, Thiên Chúa đang từng bước đổi mới thế giới."